"
Tütün tüketimi, dünyadaki önlenebilir ölüm nedenleri arasındadır. Günümüzde dünyada 1,3 milyar kişi sigara içmektedir ve içenlerin %80’i gelişmekte olan ülkelerdedir.
Dünyada 5,4 milyon insan yani her 6 saniyede bir kişi tütün tüketiminden kaynaklı nedenlerle hayatını kaybetmektedir. Tüketim böyle devam ederse 2020 yılında bu sayı 8 milyon kişi olacaktır.
Ülkemizde sigaranın sebep olduğu ölümlerin sayısı trafik, terör, iş kazasına bağlı diğer ölümlerin toplamından 5 kat daha fazladır. Tütün salgını 20. Yüzyılda dünyada 100 milyon kişiyi öldürdü. 21. yy. da ise 1 milyar kişiyi öldürebilir. Sigara içmeyenlerde tütün dumanına maruz kalmak, akciğer kanserini %32 oranında arttırmaktadır. Sigara tiryakiliği en öldürücü toplumsal zehirlenme olayıdır. Sigaranın içerisinde 4000’den fazla kimyasal madde bulunmaktadır. Bunlardan en az 81 tanesinin doğrudan kansere sebep olduğu ispatlanmıştır.
Sigara bebek ve çocuklarda ölü doğum, ani bebek ölüm sendromu, büyüme gelişme geriliği, havale, alerjik hastalıklar, akciğer gelişme bozukluğu, solunum yolu enfeksiyonları, astım, kronik bronşit, akciğer kanseri gelişme riskini artırır.
Sigara kullanan veya sigara dumanına maruz kalan genç kadınlarda meme kanseri riski %90 artmaktadır. Menopoz öncesi kadınlarda 2,6 kez daha fazla meme kanserine yakalanma riski vardır. Sigara ayrıca adet düzensizlikleri, kısırlık, erken menopoz, kemik erimesi, dış gebelik, erken doğum, düşük risklerini artırır. Hamilelik süresince sigara içmiş annelerin bebekleri içmemiş annelerin bebeklerinden 200–250 gr daha düşük ağırlıkla doğmaktadır.
Sigara erkeklerde, mesane ve prostat kanserine, cinsel isteksizliğe yol açabilir. Akciğer kanserlerinin % 95’i sigara içiminden kaynaklanmaktadır. Pasif içicilik bile akciğer kanserine neden olmaktadır. Ayrıca, ağız, dil, yutak, gırtlak, tükürük bezi, diş eti, akciğer, bronş, yemek borusu, mide, karaciğer, pankreas, bağırsak, anüs, böbrek, mesane, penis, vulva, rahim ağzı ve kan kanserlerine de sebep olmaktadır. Sigara dumanındaki zararlı maddeler ağız yolu ile içeri çekildiği için yanak, dudak, yutak ve gırtlak bölgelerine yapışarak oradaki dokuları zamanla tahrip ederler. Sonuç olarak sigara, bu bölgelerde ağrılı ve tedavisi zor kanserlerin gelişmesini kolaylaştırır. Yemek borusu kanseri gelişme riski 5–10 kat arttırmaktadır. Mide kanseri gelişiminde %20–35 oranında etkisi vardır. Pankreas kanseri gelişiminde risk faktörüdür. Sigaranın içindeki maddelerin biriktiği yerlerden biri mesanedir. Sigara içenlerde mesane kanseri riski 3-5 kat artar. Sigara içenlerin kanserden ölüm oranı, içmeyenlerinkine göre 15 ile 25 kat fazladır. Sperm kalitesini ve hareketini bozar.
Dünya Sağlık Örgütünün açıklamalarına göre, sigarayı bırakmanın faydaları kısa dönem ve uzun dönem faydalar olarak ikiye ayrılabilir. Kısa dönemde görebileceğiniz faydalardan bahsetmek gerekirse; ilk 20 dakikada kalp atış hızınız ve kan basıncınız normale dönecektir.12 saat içerisinde kanınızdaki karbonmonoksit seviyesi normale dönecektir. 2-12 hafta içerisinde dolaşım sisteminizin ve akciğerinizin kapasitesi artacaktır. 1-9 ay içerisinde öksürüğünüz ve nefes darlığınız azalacaktır. Uzun dönem etkilerini sayacak olursak; 1 yıl içerisinde kalp krizi geçirme riskiniz bir sigara içicisininkinin yarısına düşecektir. 5 yıl sonra felç geçirme riskiniz hiç sigara içmeyen bir kişiyle eşit olacaktır. 10 yıl sonra ise, akciğer kanserine yakalanma riskiniz bir sigara içicisinin yarısı seviyesine düşecek, ağız kanseri, gırtlak kanseri, serviks kanseri, pankreas kanserine yakalanma riskiniz önemli ölçüde azalacaktır.
Sigarayı bırakmak, sigara kullanımının fiziksel, psikolojik ve davranışsal bir bağımlılık olması sebebiyle elbetteki kolay değildir. Ancak gerekli danışmanlık desteğiyle birlikte alınan farmakolojik tedavi sonucu bunun mümkün olduğunu hepimiz biliyoruz. Sigara bırakma tedavisinde kullanılan bilimselliği kanıtlanmış ilaçlardan 300.000’er kişiye yetecek kadar Bakanlığımız bütçesinden satın alınması ve vatandaşlarımıza ücretsiz olarak sunulabilmesine olanak sağlayan Bakanlar Kurulu Kararları, 16 Ekim 2014 ve 6 Mayıs 2017 tarihli Resmi Gazetelerde yayımlanmış idi. Bu kapsamda vatandaşlarımıza ücretsiz olarak sunulacak sigara bırakma ilaçlarının dağıtımına 23 Şubat 2015 tarihinde başlanmış olup, o tarihten bu yana yetkilendirilmiş tüm sigara bırakma polikliniklerimizden reçetelenmesi ile ilaçların dağıtımına devam edilmektedir. "